Rokende vrouwen

Ombudsvrouw Karin De Ruyter in De Standaard van zaterdag 4 juli 2020:

‘Ik ben niet van mijn stoel gevallen, maar ben toch erg geschrokken bij het zien van een rokende jonge vrouw op de eerste pagina van DS2 (DS 15 juni). Wie haalt het nu in godsnaam in zijn hoofd om vandaag een jonge vrouw met sigaret af te beelden op de voorpagina van een krant? Dit beeld kan alleen maar de indruk wekken dat roken een aanvaardbare bezigheid is voor jonge mensen.’

De jonge vrouw over wie deze lezer het had, was de in 2015 uit het leven gestapte cineaste Chantal Akerman. Internationaal de beroemdste filmmaker die we ooit gehad hebben in dit land, stond in de bespreking van een tentoonstelling over haar werk in het Amsterdamse filmmuseum Eye. Sant in eigen land is ze nooit geweest.

De foto van Chantal Akerman, die zowel op de cover van de cultuurbijlage als op de voorpagina van de krant stond als teaser, dateert van de periode dat zij haar eerste grote film, Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles maakte, hoorde ik op de fotoredactie. Die film werd gereleast in 1975. Ze was amper 25, maar hij maakte haar wereldberoemd. Uit die periode zijn er nauwelijks foto’s te vinden van Akerman waarop ze geen sigaret in de hand heeft, zegt artdirector Jan Desloover. Bovendien is dit een van de bekendste en mooiste portretten die van haar gemaakt zijn.

(…) de zorg om ‘politieke correctheid’ mag natuurlijk nooit een reden zijn om de realiteit te verdoezelen of bij te sturen. Chantal Akerman was een notoire rookster, zoals ook Serge Gainsbourg dat bijvoorbeeld was. Het zou dus de herinnering aan haar persoon een beetje geweld aandoen om vanwege de ‘politieke correctheid’ een foto te kiezen waarop ze geen sigaret in de hand heeft. Zeker in de jaren zeventig en tachtig van vorige eeuw was roken nog de normaalste zaak van de wereld. Dat mag de krant ook tonen.