Exter tussentijd

Januari 2023

De oogst van deze maand bestaat uit een omgewaaide boom, een betonnen wandelpad, een liefdesverklaring en veel klank.

In hartje Londen is een boom omgewaaid die een speciale plek innam in het hart van zowel Londenaars als toeristen. “Een oude boom die sterft, dat is altijd een triest verhaal. Maar op het kerkhof van Old St Pancras in Londen, bij de spoorwegkathedralen King’s Cross en St Pancras, is een bijzonder exemplaar gesneuveld. Hardy Tree was een bezienswaardigheid, populair onder kerkhofliefhebbers en toeristen die houden van een streepje gothic romantiek: de oude es was omringd door 18de- en 19de-eeuwse grafstenen, keurig rug aan rug geschikt in een cirkel. De boom heeft zich nooit veel gelegen laten liggen aan die mossig groen uitgeslagen getuigen van vergankelijkheid. Zijn wortels groeiden in de loop der jaren onder, tussen en over de grafstenen heen op zoek naar vruchtbare aarde, wat hem tot een schilderachtig symbool maakte van de triomf van het leven over de dood.”
Dood van een mythische boom

STRAND? ZAND? BETON!

De vzw Bescherm Bomen en Natuur blijft de vergunning voor het betonnen wandelpad van anderhalve kilometer op het strand van De Panne aanvechten. “In tijden dat er overal wordt opgeroepen om de betonnering een halt toe te roepen en te ontharden, valt dit plan niet goed te keuren. Laat het strand toch strand blijven en het zand, zand blijven.”

LIEFDESVERKLARING

Met Veen, dras, moeras heeft Annie Proulx een hartstochtelijke liefdesverklaring geschreven aan dit lelijke eendje onder de natuurge­bieden, dat het niet moeten hebben van zijn adembenemende vergezichten maar integendeel een adembenemende stank van rotte ­eieren verspreidt. De Amerikaanse schrijfster voert in haar romans de natuur wel vaker als protagonist op. In Schorshuiden waren bomen de hoofdpersonages, in Scheepsberichten was de hoofdrol weggelegd voor de Atlantische Oceaan. In Veen, dras, moeras, een non-fictiewerk, krijgen de draslanden het podium. Voor het volle pond neemt Proulx het voor hen op, weerloos als ze zijn tegen drainage en afgraving voor geldelijk gewin.

Bloemrijk beschrijft de auteur de biologische rijkdom van het veen en de rol die het heeft gespeeld in de culturele en economische geschiedenis van de mensheid. Ze schetst het harde leven van mensen die het veen als thuis hadden en de prijs moesten betalen voor een ziekmakende omgeving. Hun was zelden een lang leven beschoren, want met hun stilstaande wateren waren venen een walhalla voor steekmuggen en een bron van moeraskoorts – in de achttiende en negentiende eeuw hadden veel Britse veenfamilies in afwachting van het onvermijdelijke einde de geprefabriceerde doodskisten maar vast klaarstaan.

Proulx schildert het drasland als een plek waar ‘hooglanders’ hun neus voor ophaalden, figuurlijk en letterlijk, en als vergaarbak voor de botten van mensen en dieren die in zijn drijfzand aan hun eind kwamen. Ze dregt veenlijken op en ontkracht de mythe dat ­mannen die dicht bij elkaar werden terug­gevonden, prehistorische homoseksuelen ­waren die in de venen ter dood werden gebracht omdat ze de sociale normen van hun tijd met de voeten hadden getreden.

Proulx is op haar best wanneer ze, belezen als ze is, de geschiedenis van de draslanden verweeft met passages uit de wereldliteratuur. Moeiteloos schakelt ze van Daniel Defoe, die in zijn Tour through the whole island of Great Britain uit 1727 het verhaal doet van een veenboer die toe is aan zijn vijfentwintigste echtgenote (alle 24 voorgangsters zijn aan moeraskoorts overleden), naar Vladimir Nabokov, die in Terra incognita de draak steekt met een vlinderverzamelaar die op jacht naar een ­zeldzaam exemplaar zelf gevangen raakt in het veen.

Stijlvol doordrammen tegen de drooglegging

KLANK / NOW PLAYING

11/01 – Suicide: Dream Baby Dream (long version, full 12″ single 1979) *** Suicide: Cheree (2019 remaster from the soundtrack of 20th Century Women *** The The: Uncertain Smile / The Beat(en) Generation *** The Stranglers: Skin Deep *** Little Simz: No Thank You (album)

22/01 –

AlinaHipHarp: Reflections – bandcamp
Alina creates a unique sound on the harp with layered effects and electronics, combining original works and covers to pay homage to some of jazz, funk and hip-hop’s greatest innovators. Throughout the record, she draws from a variety of influences, including the likes of Dorothy Ashby’s ‘Afro-Harping’, Alice Coltrane’s spiritual outputs, Joe Henderson’s free-form jazz experimentation, 90s Acid Jazz and Trip-Hop.

Macka B: Never Played a 45 / Leanna: Grapevine (Pecking Records) – bandcamp
meer over Pecking Records

Janel Leppin: Woven Forest
from the album Ensemble Volcanic Ash – bandcamp

KLANK / Move that body

Sonic Funk Foundry (bandcamp)

Grant Phabao & Paris DJs Soundsystem

Fort Knox Five

Nickodemus & Wonderwheel Records

EN VERDER …

Midden in de winter, ’s nachts terwijl je in bed ligt, gestoken worden door een wesp die onder je pyamavest gekropen is. *** *** ***