Met een streling kun je alle kanten op. Je kunt de huid nauwelijks aanraken, enkel een tinteling achterlaten. De nagels in de huid planten, met rode sporen die nog uren zichtbaar zijn als gevolg. Gulzig met de hele hand of delicaat en geduldig met een enkele vingertop. Hard of zacht. Traag of snel. Begeleid door woorden of in kalme stilte. Voelbaar in het hart of in het kruis. Of allebei.

Het moet mijn dierbaarste bezit zijn geweest als tiener. Een Maxell E-180 VHS. De videocassette met mijn geheime verzameling. Ik was zo gefascineerd door de beweging dat ik een tijdlang alle scènes uit films en tv-series waar een streling in voorkwam opnam en aan elkaar plakte. Zo had ik bijna drie uur huid op huid aanraking op band, een garantie voor instant intense emoties.

Want er wordt heus niet zomaar geaaid op het kleine en grote scherm. Telkens wanneer twee volwassenen met de vingertoppen over elkaars huid of haren strijken, kun je er geheid van op aan dat er iets cruciaals staat te gebeuren, vers gebeurd is of aan het gebeuren is.

Er bestaat geen betekenisloze streling.

In Frankie and Johnny is het niet de kusscène tussen Al Pacino en Michelle Pfeiffer die hen het dichtst bij elkaar brengt, het is de scène waarin hij haar over de haren en de hals streelt en zij vertelt waarom ze geen kinderen kan krijgen. Innige troost. American beauty zit vol verontrustende fragmenten, maar het meest ontregelend is toch de homohatende kolonel die Kevin Spacey over de rug aait, zijn vingers diep in zijn vel drukt en Spaceys huid kneedt. Kwetsbaarder wordt het niet. De pijnlijkste scène in La pianiste is niet die met de zelfverminking of het sadomasochisme, het is Isabelle Huppert die haar ijzige stoïcisme verliest, bij Annie Girardot in bed stapt, en haar filmmoeder bekruipt en betast. De hand van de moeder die na een worsteling twijfelt tussen slaan en troosten.

Op de cassette staan nog tig vingers en handpalmen die de contouren van de ander aftasten. De rug van de vinger die over het gezicht strijkt, voorafgaand aan de eerste kus tussen geliefden in spe. De volle handpalm die met lange halen troost biedt wanneer tranen vloeien. De beide handen die een gezicht vasthouden en waarvan enkel de duimen aaien, ter aankondiging van een verscheurend afscheid. Al die aaien, liefkozingen en strelen op het scherm maakten heel wat emoties en sensaties in me los. Ik zag het niet alleen, het was alsof ik het zelf gewaarwerd op mijn huid.

Rubberen illusie

U weet welke hand van u is en welke niet. Makkelijk, toch? Niet zo, bewezen wetenschappers met de rubberen-hand-illusie. Strelingen kunnen zodanig in ons hoofd spoken, dat we lichaamsvreemde objecten als een onderdeel van ons eigen lijf gaan zien. Het experiment is veelvuldig herhaald, één versie gaat als volgt: een proefpersoon kijkt naar een rubberen hand die gestreeld wordt door een kwastje. Tegelijkertijd wordt zijn echte hand, die hij niet kan zien, op exact dezelfde wijze gestreeld. Na een tijdje zal de proefpersoon de valse hand als onderdeel van zijn lichaam beschouwen. Als u thuis nog ergens een rubberen hand heeft liggen, kunt u zelf aan de slag. Leuker dan uw proefkonijn te vragen hoe het aanvoelt, is om plots een hamer boven te halen en op de rubberen hand te slaan. Wedden dat hij/zij verschrikt zijn/haar echte hand wegtrekt.

Ik wil niet zozeer aantonen dat aanrakingen ons gek kunnen maken, eerder dat ze magische capaciteiten hebben. U heeft vast al wel ervaren dat iemand je arm op zo’n manier kan aanraken dat je over je hele lijf rilt. Zelf kan ik in trance raken door de herhaling van langzame strelingen op mijn hoofd en gekrioel door mijn haar. Een soort heerlijke hypnose. Niets anders heeft een danig kalmerend effect. Of het moest een driedubbele dosis valium zijn.

De ultieme streling

Voor elke levensfase is er een bijpassende streling. De aai over de bol van een kind is niet de streling tussen de dijen van een geslachtsrijpe vrouw.

De variaties op het thema zijn legio. Met een streling kun je alle kanten op. Je kunt de huid nauwelijks aanraken, enkel een tinteling achterlaten. De nagels in de huid planten, met rode sporen die nog uren zichtbaar zijn als gevolg. Gulzig met de hele hand of delicaat en geduldig met een enkele vingertop. Hard of zacht. Traag of snel. Begeleid door woorden of in kalme stilte. Voelbaar in het hart of in het kruis. Of allebei.

Neurowetenschapper Francis McGlone en zijn team hebben een hoogtechnologische ‘aaimachine’ ontwikkeld in hun zoektocht naar de optimale snelheid en druk voor de aangenaamste streling. 3 à 5 centimeter per seconde, en een druk van 2 gram per vierkante centimeter, blijkt het meest genietbaar. Nóg meer genietbaar lijkt het me om uw streelcapaciteiten te verfijnen door thuis zelf veel te oefenen. Op eigen tempo. Maar hè, no pressure.

Flou romantique

In een schets laat Picasso een Minotaurus met zijn hoofd een slapend meisje strelen. Je zult het maar voorhebben, zo’n man met stierenkop (inclusief horens) die ’s nachts over je heen buigt en aan je onschuldige lijf wriemelt. De kunstenaar laat zien dat de streling een krachtig wapen is. Het is zachtheid en macht ineen. Doorgaans is het een teken van affectie, intentioneel en zorgzaam uitgevoerd. Het geeft de ontvanger een gevoel van erkenning. Je bouwt er een sfeer van vertrouwen mee op.

Maar een aai kan ook gevaarlijk zijn. Het is het neerbuigende klopje op het hoofd. De zalvende hand die gaat slaan. De sussende arm die een mes in de rug plant.

Belangrijk is dat niet enkel de ontvanger zich kwetsbaar opstelt. Als het goed is, laat ook de aaier zich kennen. Je legt een deel van jezelf in elke streling die je geeft. Het is lichamelijk aanraken, en emotioneel geraakt worden.

Met de streling begeef je je in een flou romantique. Het is het meest intieme dat je nog met een vriend kunt doen. Minder seksueel geladen dan een lange kus op de mond. Sensueler dan een knuffel. De streling is de ontroerendste der niet (per se) romantische aanrakingen.

Ann-Sofie Dekeyser in De Standaard over de streling.